الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

آموزش الگوی سر و‌ شانه در تحلیل تکنیکال

الگوی سر و شانه یکی از اصل‌ترین الگو‌های در تحلیل تکنیکال است که شروع یک روند معکوس را نشان می‌دهد. این الگو چه برای کسانی که به دنبال دور ماندن از خطرات احتمالی هستند و چه برای کسانی که به دنبال نشانه‌ای از تغییر روند در نقطه عطف هستند بسیار کاربردی است. در این مقاله، نحوه استفاده از الگو‌های سر و‌شانه تحلیل تکنیکال را برای تعیین فرصت‌های ورود و خروج معامله را بررسی می‌کنیم.

مهم است که به عنوان یک معامله‌گر یاد بگیرید چگونه این الگوی تحلیل تکنیکال را شناسایی و درک کنید که در زمان ظاهر شدن به شما چه می‌گوید. ما همچنین نمونه‌هایی از الگوی سر و شانه در طول روندهای صعودی و نزولی و اینکه چگونه می توانید این ابزار تحلیل تکنیکال را در استراتژی معاملاتی خود بگنجانید، بررسی خواهیم کرد.

الگوی سر و‌ شانه چیست؟

از الگو‌ی سر و‌ شانه (Head and Shoulders Pattern) می‌توان در تحلیل پرایس اکشن طیف گسترده ای از بازارها از جمله معاملات فارکس، سهام و ارزهای دیجیتال استفاده کرد. در حقیقت، این یک الگوی ساده و انعطاف‌پذیر برای معامله‌گرانی است نمودارهای قیمت را تحلیل می‌کنند.

تشکیل الگوی سر و‌ شانه

یک الگوی سر و‌ شانه در طول یک روند صعودی با افزایش قیمت و سپس کاهش قیمت شروع می‌شود تا شانه چپ را تشکیل دهد. پس از آن قیمت دوباره افزایش می‌یابد و یک قله بالاتر از قبلی ایجاد می‌شود که به عنوان قله سر شناخته می شود. قیمت یک‌بار دیگر کاهش می‌یابد و سپس به یک قله پایین‌تر از سر ایجاد شده که شانه سمت راست را تشکیل می دهد.

هنگامی که قیمت در امتداد شانه چپ و سر کاهش می‌یابد، به آنها نوسان پایین (Swing Low) می گویند. اتصال نقاط کف قیمتی با استفاده از یک خط روند که به سمت راست امتداد یافته است، یک خط گردن را تشکیل می‌دهد. زمانی که قیمت به زیر خط گردن می‌رسد، الگوی سر و‌ شانه کامل در نظر گرفته می‌شود و احتمالا قیمت به حرکت نزولی خود ادامه می‌دهد.

مثالی از الگوی سر و شانه

در زیر نمونه‌ای از الگوی سر و شانه‌ را مشاهده می‌کنید که بر روی نمودار کندل استیک بیت‌کوین شکل گرفته است. پس از تشکیل‌ شانه چپ، سر و‌ شانه راست، قیمت این ارز دیجیتال از خط گردن پایین‌تر رفته و یک روند نزولی را در پیش گرفته است. در این مثال،‌ شانه سمت راست بسیار کوچک است.

این واقعیت که قیمت نمی‌تواند به طور قابل توجهی به بالاترین حد خود بازگردد، نشان می‌دهد که فشار فروش زیادی قبل از افت قیمت و آغاز روند نزولی وجود داشته است. این همان چیزی است که در تصویر کاملا واضح است.

الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و‌شانه معکوس در طول یک روند نزولی تشکیل می‌شود. به این صورت که قیمت در حال کاهش است و سپس برای مدت کوتاهی افزایش می‌یابد و شانه چپ ایجاد می‌کند. قبل از اینکه مجددا برای مدت کوتاهی صعود کند، قیمت به پایین‌ترین سطح خود کاهش می‌یابد و سر تشکیل می‌شود.

قیمت دوباره در یک حرکت نزولی، تا پایین‌ترین سطح دره اول را پیش می‌گرد و‌ شانه راست را تشکیل می‌دهد. در این الگو، خط گردن از سقف‌های قیمتی‌ شانه چپ و سر تشکیل می‌شود. وقتی قیمت خط گردن را بشکند و بالاتر از آن حرکت کند، احتمالا قیمت روندی افزایشی خواهد داشت.

استراتژی معامله با الگوی سر و‌شانه: ورود، حد ضرر و هدف سود

در یک الگوی سر و شانه، هنگامی که قیمت خط گردن را می‌شکند، بهترین فرصت برای ورود است. هنگام تعیین نقاط ورود و خروج خود به بازار، مطمئن شوید که از یک برنامه مدیریت ریسک استفاده می‌کنید. حد ضرر در الگوی سر و‌ شانه درست بالای‌شانه راست و در الگوی سر و‌شانه معکوس در زیر‌ شانه راست قرار دارد.

برای تخمین هدف سود یا هدف قیمتی، می‌توانید فاصله الگو را از پایین به بالا اندازه‌گیری کنید و آن را به نقطه شکست خط گردن برای یک الگوی سر و‌ شانه معکوس اضافه کنید. برای الگوی سر و‌ شانه نزولی، ارتفاع الگو را از نقطه شکست خط گردن کم کنید تا هدف سود مشخص شود.

در الگوی تاپینگ، ارتفاع یا فاصله از قله سر تا پایین‌ترین کف قیمتی اندازه‌گیری می‌شود. در صورتی که کف قیمتی (نوسان پایین) بسیار زیاد باشد (یعنی یک یقه با زاویه بسیار تند)، می‌توانید از کف قیمتی پایین‌تر برای تعیین هدف سود استفاده کنید. در الگوی معکوس نیز، ارتفاع از پایین سر تا بالای بالاترین نوسان در بالای الگو است. اگر یکی از سقف‌های قیمتی زیاد بود، می‌توانید از سقف قیمتی پایین‌تر آن استفاده کنید.

نرم‌افزار‌های تشخیص الگوی سر و‌شانه

الگو‌های سر و‌شانه ممکن است برای اهداف ورود، حد ضرر و هدف سود مورد معامله قرار گیرند. نرم‌افزار تشخیص الگو می‌تواند به تشخیص الگو‌های سر و‌شانه در نمودار‌ها در این مورد کمک کند. اما فراموش نکنید که نباید تنها به این نوع نرم‌افزار‌ها تکیه کنید. چرا که گاهی اوقات ممکن است نرم‌افزار به اشتباه مجموعه‌ای از کندل‌های قیمت را به عنوان الگو شناسایی کند و منجر به ایجاد ریسک‌های جبران ناپذیر برای شما شود. در نتیجه، بهتر است یافته‌های خود را به صورت دستی نیز بررسی کنید و به دنبال الگو‌هایی باشید که با مثال‌های این مقاله مطابقت دارند.

الگو‌های سر و‌شانه صعودی هستند یا نزولی؟

تا زمانی که شکستگی در روند ایجاد نشود، یک الگوی سر و‌شانه نه صعودی و نه نزولی است. ممکن است یک الگوی معکوس ایجاد شود، اما تا زمانی که از خط گردن شکسته شود و به حرکت رو به بالا ادامه دهد، قیمت همچنان می‌تواند در یک روند نزولی باشد. اگر قیمت به زیر الگو برود، نشان دهنده ادامه روند نزولی است نه اینکه معکوس شدن آن.

به طور مشابه، تشکیل یک الگوی تاپینگ به معنای معکوس شدن قیمت نیست. برای برگشت، قیمت باید زیر خط گردن بشکند و به ریزش ادامه دهد. اگر یک الگوی سر و‌شانه ظاهر شود، اما قیمت به جای پایین آمدن در زیر آن، بالاتر از آن افزایش یابد، این نشان‌دهنده ادامه صعودی به جای بازگشت نزولی است. در شرایط مختلف دیگر برای تشخیص روند حرکتی قیمت، می‌توانید صبر کنید تا خط گردن شکسته شود.

تشخیص الگوی سر و‌ شانه در بازار

وقتی صحبت از ارز دیجیتال می‌شود، به دنبال یک روند صعودی باشید که در آن قیمت سه قله را ایجاد کرده است و قله میانی از سایر قله‌ها بالاتر است. زمانی که قیمت به زیر خط گردن سقوط کند، حد ضرر مشخص کنید و از فروش سهام خودداری کنید.

حد ضرر معمولاً بالای‌ شانه راست قرار می‌گیرد، اما برای جلوگیری از افت احتمالی، می‌توانید آن را بالای هر نوسانی که قبل از شکستگی خط گردن قرار دارد قرار دهید. ارتفاع الگو را محاسبه کنید، سپس آن را از نقطه شکست کم کنید تا به هدف سود برسید. در زیر مثالی از سهام اپل با ارتفاع الگوی ۲۱.۰۹. برای شما آورده شده است. معامله گرانی که به دنبال سیگنال خرید هستند، باید الگوی سر و‌ شانه معکوس را بررسی کنند.

آیا می‌توان به الگوی سر و‌ شانه اعتماد کرد؟

الگوی سر و‌ شانه می‌تواند نشان‌دهنده پایان یک روند صعودی یا نزولی باشد، اما باید منتظر تا قیمت قبل از حرکت از خط گردن عبور کند. برای ورود و کسب سود مورد انتظار ابتدا طول یا ارتفاع الگو را اندازه‌گیری کنید، یک توقف ضرر در‌ شانه راست ایجاد کنید و از خط گردن به عنوان نقطه ورود استفاده کنید. مانند هر الگوی تکنیکال دیگری، الگوی سر و‌شانه نیز مزایا و معایبی دارد.

البته مانند همه الگوهای تحلیل تکنیکال، در الگو سر و شانه نیز مزایا و معایبی وجود دارد. سود هدفی که در این الگو مشخص می‌کند در نهایت صرفا تخمین است. در مواقعی‌، قیمت نه تنها می‌تواند به حد مشخص شده شما نمی‌رسد، بلکه می‌تواند در خلاف جهت آن حرکت کند.

برخی الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال از معامله‌گران ترجیح می‌دهند روی ویژگی‌های خاص این الگو تمرکز کنند. به عنوان مثال، شانه راست کوچک در مقایسه یک شانه راست بزرگ، حدضرر کوچک‌تری دارد. این کار می‌تواند نسبت ریسک به پاداش را بهبود بخشد، زیرا در حالی که سود را براساس ارتفاع الگو تخمین می‌زنید، حدضرر را فقط بر اساس فاصله کمتر بین خط گردن و شانه راست تعیین می‌کنید. جست‌وجوی ویژگی‌های مشابه مانند این مورد می‌تواند شانس شما را برای دریافت سود بیشتر افزایش دهد. با این حال فراموش نکنید که در یک معامله، هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد.

کاربرد الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چگونه است؟

امروزه با ملموس‌تر شدن اهمیت سرمایه‌گذاری برای عموم مردم، افراد بیشتری به سمت این بازار روانه شده‌اند. متاسفانه اکثر افراد تازه وارد بدون توجه به رفتار بازار و بر اساس سلیقه شخصی خود یا اخبار نادرست وارد بازار می‌شوند و در نهایت با کوله‌باری از ضرر و زیان و سرخوردگی از آن خارج خواهند شد. بنابراین لازم است که معامله‌گران و تحلیل‌گران بازار فارکس، بورس و رمزارزها به طور مداوم در خصوص رفتار بازار و الگوهای آن مطالعه داشته باشند و بتوانند با استفاده از اطلاعات به دست آمده حرکات بعدی بازار را پیش‌بینی کنند. تشخیص صحیح و فهم الگوها برای بقای یک معامله‌گر در بازار سهام و رمزارز حیاتی است. الگوی سر و شانه مدت زیادی است که توسط تحلیل‌گران بازار بورس استفاده می‌شود و از این جهت از اعتبار بالایی برخودار است.

در مطلب زیر به معرفی این الگو و اهمیت آن خواهیم پرداخت، همچنین در این مطلب خواهیم آموخت که چگونه با استفاده از الگوی سر و شانه به سود مدنظرمان از بازار دست یابیم.

فهرست عناوین مقاله :

مبانی الگوی سر و شانه

در نظر تحلیل‌گران الگوی سر و شانه نشان‌دهنده یک واژگونی در چارت معاملات است یا به اصطلاح یک الگوی برگشتی است و معمولا از علائم تغییر روند صعوی نمودار به یک روند نزولی است. بنابراین باید توجه داشته باشید که از این الگو می‌توان تغییرات آینده روند بازار و به ویژه تغییر روند آن را پیش‌بینی نمود. لازم به ذکر است که الگوی سر و شانه بدون ایراد نیست. برای مثال نوسانات بین سر و شانه‌های نمودار می‌تواند شکل‌های متنوعی داشته باشد، که گاهی تشخیص الگو را برای افراد دشوار می‌کند. الگوی سر و شانه از سه جزء اصلی تشکیل شده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

الگوی سر و شانه از دو ناحیه شانه و یک ناحیه سر در میان آن‌ها تشکیل شده است و عبور قیمت از این نواحی می‌تواند پیش‌بینی کننده یک واژگونی در روند بازار باشد. شانه اول پس از یک روند صعودی مهم شکل می‌گیرد و سپس با شکل‌گیری یک روند نزولی کوتاه، شکلی مانند شانه به خود می‌گیرد. ناحیه سر پس از افزایش دوباره قیمت تشکیل می‌شود، اوج قیمت این‌بار بالاتر از حد قبل رفته و از شانه اولی بالاتر می‌رود. پس از تشکیل پیک قیمت، نمودار ریزش کرده و شانه دوم را در قیمتی پایین‌تر تشکیل می‌دهد. شانه‌ها معمولا از لحاظ شکل به یکدیگر شباهت دارند. نکته‌ای که در تشخیص الگوی سر و شانه وجود دارد آن است که معمولا افت قیمت پس از تشکیل سر نمودار از کف شانه اول پایین‌تر نخواهد آمد. به این خط فرضی افقی که کف قیمت الگو از آن پایین‌تر نمی‌آید، خط گردنی (NeckLine) می‌گویند. توجه داشته باشید که در صورت شکسته شدن خط گردنی الگوی سر و شانه از بین می‌رود و دیگر نمی‌توان به آن اتکا نمود.

الگوی سر و شانه معکوس

الگوی‌های سر و گردن ممکن است به صورت معکوس نیز به وجود آیند، در صورت ایجاد این الگو می‌توانیم تغییر روند بازار از نزولی به صعودی را پیش‌بینی کنیم. این الگو را معمولا با نام الگوی سر و شانه معکوس می‌شناسیم. به زبان ساده‌تر تمام روند‌هایی که برای الگوی قبلی توضیح دادیم در اینجا برعکس می‌شود و به همین جهت این الگو یک تغییر صعودی در روند بازار را نشان‌خواهد داد.

در هنگام وقوع الگوی معکوس سر و شانه، در واقع قیمت سهام دچار سه بار افت می‌شود که این افت قیمت‌ها توسط دو پولبک مثبت از یکدیگر جدا شده‌اند. قسمت سر نمودار در اینجا برعکس شده و پایین‌ترین قیمت را ثبت می‌کند. همچنین پس از تشکیل شانه معکوس دوم، شاهد شکسته شده خط گردنی و صعود قیمت خواهیم بود. تشخیص الگوی معکوس نیازمند تبحر بالا و تجریه زیادی است، بنابراین در صورتی که در دفعات اول متوجه تشخیص آن نشدید نگران نشوید.

تفسیر الگوی سر و شانه

تحلیل‌گران همواره بازار سهام را به یک مسابقه طناب‌کشی تشبیه می‌کنند. در این مسابقه دو گروه، دو سر طناب خرید و فروش را گرفته‌اند. کسانی که با خرید سهام قیمت آن را بالا می‌برند در تیم گاوها و کسانی که سهم‌های خود را می‌فروشند و قیمت را پایین می‌آورند به تیم خرس‌ها تعلق دارند. این اصطلاحات ساده برای فهم بیشتر بازار سهم توسط تحلیل‌گران ساخته شده است. تشکیل الگوی سر و شانه نشان می‌دهد که قدرت یکی از این گروه‌ها در حال کاهش و دیگری در حال زورمند‌تر شدن است و به این ترتیب روند بازار تغییر می‌کند.

الگوی سر و شانه از آن جهت در میان معامله‌گران بازار سهام محبوبیت دارد که در صورت رؤیت می‌تواند به آن‌ها در تعیین قیمت آینده بازار کمک کند. از طرفی آن‌ها می‌توانند در مراحل تشکیل الگو، قیمت را از پیش تخمین بزنند و پس از کامل شدن الگو منتظر عبور قیمت از خط گردنی باشند. همچنین شناسایی این الگو کمک می‌کند که معامله‌گران بتوانند برای خود حد ضرر معقولی را تعریف نمایند. بهترین ناحیه برای تعریف نقاط استاپ لاس در الگوی سر و شانه معمولی، در بالای نقاط اوج شانه‌ها و سر تعریف می‌شوند. در الگوی معکوس سر و شانه نیز این نقاط حد ضرر یا استاپ لاس، معمولا در نواحی زیر پایین‌ترین قیمت‌ها تعریف می‌شوند.

به منظور تخمین تغییرات قیمت پس از شکسته شدن خط گردنی نیز می‌توانیم از الگوی سر و شانه کمک بگیریم. برای انجام این‌ کار فاصله بالاترین قیمت در ناحیه سر نمودار را از خط گردنی به دست می‌آوریم، سپس به همان مقدار از خط گردنی در جهت مخالف حرکت می‌کنیم و به همین سادگی می‌توان تغییرات قیمت بعد از شکسته شدن خط گردنی و پس از تشکیل شانه دوم را محاسبه کرد. برای مثال در صورتی که فاصله بالاترین نقطه الگو در ناحیه سر تا خط گردنی ۲۰ دلار باشد، تحلیل‌گران پس از شکسته شدن خط گردنی احتمال ریزش قیمت تا ۲۰ دلار دیگر را می‌دهند. توجه داشته باشید که این‌ها اغلب فقط با تخمین به دست می‌آید و به وقوع پیوستن آن قطعی نیست، اگرچه بسیاری از معامله‌گران با استفاده از این اعداد به یک تکنیک شخصی در معاملات رسیده‌اند و از آن سود کسب می‌کنند.

حتما توجه دارید که مواردی که در بالا ذکر شد برای یک الگوی سر و شانه‌ی سنتی بود. در صورتی که با یک الگوی سر و شانه معکوس مواجه باشیم، برای پیش‌بینی رشد قیمت باید فاصله پایین‌ترین قیمت الگو تا خط گردنی را محاسبه کرده و به همان میزان به صورت عمودی روبه بالا ادامه دهیم تا قیمت تخمینی به دست آید.

استفاده از الگوی سر و شانه برای انجام معاملات

پیش از ثبت هر سفارشی نیاز است که منتظر بمانیم تا الگوی سر و شانه به طور کامل تشکیل شود. در صورتی که بخشی از الگو تشکیل شده باشد، شما نباید با توجه به پیش‌فرض‌های ذهنی‌تان و با استناد به الگو وارد معامله شوید. بهتر است همواره منتظر تشکیل کامل الگو باشید؛ چراکه بازار همواره عرصه‌ی بی‌ثباتی بوده و به یک لحظه می‌تواند به شکل کلی تغییر کند. بنابراین در حین تشکیل الگو بازار را رصد کرده و منتظر شکل‌گیری کامل آن باشید، همچنین لازم است از بیش از حد پیش‌بینی کردن اوضاع بازار و انجام معامله بر اساس آن پرهیز کنید.

برای ورود خود به معامله از قبل برنامه‌ریزی کنید تا در صورت شکسته شدن خط گردنی بتوانید با سرعت به معامله وارد شوید. سایر متغیرهای بازار و اخبار مربوطه را نیز بررسی کنید تا در صورت وقوع تغییری در آن‌ها بتوانید حد سود و ضرر خود را با آن تنظیم کنید. معامله‌گران حرفه‌ای معمولا به صورت پلکانی وارد معاملات می‌شوند، تسلط به انجام ترید در صورت مشاهده الگوی سر الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال و شانه نیازمند سخت‌کوشی، صبر و یادگیری مداوم است و به تدریج حاصل خواهد شد.

نکته‌ی مهمی که اکثر تازه واردان بازار به آن توجه نمی‌کنند تعیین حد سود و ضرر است. لازم است پیش از ثبت هرگونه سفارشی اهداف معاملاتی خود را تعیین کنیم، در غیر این صورت دیر یا زود شاهد از دست رفتن سرمایه خود خواهیم بود. همانطور که گفته شد بالای قله‌های قیمت در الگوی سر و شانه بهترین نقاط برای تعیین ضرر هستند. بهترین نقاط برای تعیین حد ضرر، حدفاصل قله‌ی شانه دوم تا قله‌ی ناحیه سر است، البته برای اطمینان خاطر بیشتر می‌توانیم حد ضرر و نقطه‌ی خروج را کمی بالاتر از ناحیه سر الگو نیز قرار دهیم.

یک روش معامله کم ریسک‌تر نیز آن‌ است که تریدرها پس از شکسته شدن خط گردنی منتظر به وجود آمدن یک پولبک به عنوان تاییدیه تغییر روند می‌مانند و پس از مشاهده آن وارد معامله می‌شوند. اگرچه این امکان نیز وجود دارد که این تاییدیه ورود پس از شکستن خط گردنی هرگز تشکیل نشده و فرصت معاملاتی از دست برود.

در خصوص الگوی سر و شانه‌ معکوس معمولا از اصطلاح دره‌ نیز استفاده می‌شود. بنابراین همانطور که‌ می‌دانید در این الگو سه دره خواهیم داشت. نمودار پس از شکستن خط گردن در این الگو مجددا اوج می‌گیرد و خریداران بازار را در دست خواهند گرفت. تعیین حد ضرر و حد سود در این الگو نیز مشابه موارد قبل است با این تفاوت که در اینجا حد ضرر را در پایین دره سمت راست قرار خواهیم داد. برای یافتن حد سود نیز کافی بود که اندازه فاصله عمیق‌ترین نقطه دره تا خط گردن را در بالای این خط نیز امتداد دهیم. نقطه‌ای که به آن خواهیم رسید را می‌توانیم به عنوان حد سود خود قرار دهیم.

جمع‌بندی

جهت تلسط یافتن بر الگوها و شناسایی روند بازار بهتر است پس از پایان یک روز معاملاتی با تحلیل‌گران و معامله‌گران خبره ارتباط برقرار کرده و از آن‌ها مشورت بگیرید. الگوی سر و شانه در طول تاریخ پر تلاطم بازارهای سرمایه، قابل اعتماد بودن خود را به اثبات رسانیده است. همچنین این الگو یکی از قابل تشخیص‌ترین الگوها در نمودار است. توجه داشته باشید که هیچ الگو و روشی برای پیش‌بینی صد در صد بازار وجود ندارد اما در اغلب اوقات وقتی یکی الگوی سر و شانه تشکیل می‌شود تقریبا می‌توان از روند بازار اطمینان حاصل کرده و سود معاملاتی مناسبی از طریق پیش‌بینی این الگو به دست آورد.

توجه داشته باشید که برخی از رفرنس‌ها بازار به جای استفاده از عبارات الگوی سر و شانه معمولی و معکوس، از واژه‌های سقف و کف استفاده می‌کنند که هیچ تفاوتی با موارد ذکر شده در مطلب فوق ندارد. در آخر نیز به منظور جمع‌بندی و یادآوری، نکاتی را که باید در انجام معامله با استفاده از الگوی سر و شانه رعایت کنیم را ذکر می‌کنیم:

آموزش الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به زبان ساده

این روزها برای موفقیت در انجام معاملات بازار مالی استفاده از تحلیل تکنیکال امری بسیار مهم است. به دلیل توسعه ابزارهای تحلیل تکنیکال در چندین سال اخیر روش های گوناگون تحلیل تکنیکال در اختیار تحلیلگران قرار دارد. یکی از روش های تحلیل تکنیکال، الگوهای نمودار قیمت دارایی ها هستند که در پیش بینی روند در بازار نقش مهمی دارند. از پرکاربردترین الگوها می‌توان به الگوی سر و شانه اشاره کرد که به طور جدی مورد توجه تحلیلگران تکنیکال قرار دارد. در این مقاله به بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم.

الگوی سر الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال و شانه چیست؟

یکی از پرکاربردترین الگوهای مورد استفاده تحلیلگران ارز دیجیتال و بازار بورس ایران ، الگوی سر و شانه یا Head And Shoulders می‌باشد. شکل ظاهری این الگو از سه قله تشکیل شده است که بطور مداوم پشت سر هم قرار دارند. قله وسط این الگو بالاتر از دو قله دیگر قرار می‌گیرد. دلیل نامگذاری الگوی سر و شانه شکل ظاهری آن می‌باشد که شبیه به سر و قله های کناری شبیه به شانه هستند. الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.

تحلیلگران مبتدی به راحتی می‌توانند الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال را شناسایی کنند. یکی از نشانه های مهم تشخیص الگوی سر و شانه یک خط مبنا است که اصطلاحا خط گردن گفته می‌شود. با توجه به شکل بالا که نشان دهنده یک روند صعودی در قیمت است و احتمالا از حالت صعودی وارد فاز نزولی می‌شود.

انواع الگوهای سروشانه در تحلیل تکنیکال

در این بخش به دو حالت الگوی سر و شانه به اسم «الگوی سر و شانه سقف» و «الگوی سر و شانه کف یا معکوس» می‌پردازیم.

1- الگوی سر و شانه سقف

الگوی سر و شانه سقف در پایان حرکت صعودی اتفاق میوفتد و باعث تغییر بازار از صعود به نزول قیمت می‌شود. در این الگو ابتدا شانه چپ ایجاد می‎گردد. پس از تشکیل قله قیمتی روند کاهشی اتفاق می‌افتد سپس دوباره روند کاهشی به روند افزایشی تغییر می‌کند. این حالت تا تشکیل شدن یک قله بالا تر از شانه سمت چپ ادامه می‌یابد. بعد از تشکیل قله وسط دوباره روند، کاهشی خواهد بود سپس روند کاهشی رو به افزایش حرکت می‌کند و قله سمت راست یا همان شانه سمت راست را تشکیل می‌دهد. پس از تشکیل شدن قله سمت راست روند نزولی شدیدی ایجاد می‌شود. در این الگو مانند تصویر زیر سه قله تشکیل شده است که قله وسط بلندتر از دو قله سمت چپ و راست می‌باشد. برای انجام معاملات خود با استفاده از این الگو باید بعد از پیدا کردن حالت کلی الگو، منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.

خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه سقف

• شانه چپ: ابتدا افزایش قیمت، ایجاد یک قله و سپس کاهش قیمت
• سر: ابتدا افزایش مجدد روند و شکل گیری قله بالاتر از قله اول، کاهش مجدد قیمت
• شانه راست: ابتدا افزایش قیمت برای ایجاد قله راست، و در آخر افت شدید قیمت

2- الگوی سر و شانه کف یا معکوس

الگوی سر و شانه کتف یا معکوس پس از یک حرکت نزولی اتفاق می‌افتد و شروع به تشکیل شانه سمت چپ می‌کند. این شانه یک دره قیمتی بوده و پس از آن روند حالت صعودی پیدا می‌کند. بعد از مدتی روند از حالت صعودی به حالت نزولی برمی‌گردد. این روند تا زمان تشکیل یک دره بزرگتر از دره قبلی ادامه پیدا می‌کند و سر یا دره اصلی شکل می‌گیرد. سپس روند افزایش قیمت آغاز می‌شود. در ادامه این فرایند برای تشکیل دره سمت راست دوباره حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به این دره تشکیل شده، شانه راست می‌شود. در آخر روند صعودی نسبتا تندی شکل می‌گیرد. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.

خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه کتف یا معکوس

• شانه چپ: ابتدا کاهش قیمت، ایجاد یک دره و بعد از آن افزایش قیمت
• سر: کاهش قیمت، این کاهش تا زمانی اتفاق می افتد که پایین ترین دره تشکیل شود و سپس افزایش روند
• شانه راست: کاهش قیمت و تشکیل دره سمت راست

هنگامی که گفته می‌شود الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است، چه معنایی دارد؟

نمودار قیمت در الگوهای بازگشتی در انتها دچار تغییر می‌شود. برای مثال نمودار که در حال افزایش می‌باشد را در نظر بگیرید این نمودار زمانی که قدرت فروشنده از خریدار بیشتر شود روند قیمتی تغییر کرده و یک الگوی بازگشتی را ایجاد می‌کند. یعنی روند از حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به همین دلیل به این الگوها، الگوی بازگشتی می‌گویند. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «فروش» است.

نوع دیگر نمودارهای هستند که روند نزولی را طی می‌کنند. روند نزولی در این الگوها تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که قدرت خریدار از فروشنده بیشتر شود در این حالت روند قیمتی تغییر کرده و الگوی بازگشتی اتفاق می‌افتد. یعنی نمودار از حالت نزولی به حالت صعودی تغییر حالت می‌دهد. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «خرید» است. تشخیص الگوهای بازگشتی کمک بسیار به معامله گر برای ورود یا خروج از یک معامله را می‌کند.

نکته مهم دیگری که باید توجه کنید این است که در زمان تحلیل تکنیکال به الگوهای شکل گرفته توجه کرده و فقط روند قیمت را پیش بینی می‌کنیم که آیا روند صعودی خواهد بود یا نزولی. اما در زمان معامله و سرمایه گذاری علاوه بر تحلیل نمودار به بررسی موارد دیگر هم می‌پردازیم و قطعا حساسیت ما بیشتر از قبل می‌شود. اگر قصد دارید معاملات خود را به صورت حرفه ای انجام داده و کسب سود کنید حتما اطلاعات خود را در زمینه تحلیل تکنیکال و اصول معامله گری حرفه ای بیشتر کنید.

مفهوم خط گردن(neckline)

پس از آشنایی نسبی با انواع الگوهای سر و شانه در تحلیل تکنیکال در این بخش به توضیح کامل خط گردن می‌پردازیم. تا هیچ ابهامی برای کاربران درباره خط گردن وجود نداشته باشد. خط گردن سطح حمایتی و مقاومتی است. این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس نوعی خط مقاومتی است. خط گردن یک راهنما برای تشخیص ورود یا خروج در یک معامله می‌باشد. برای مشاهده خط گردن و رسم آن حتما باید تا زمان تشکیل شانه راست و چپ منتظر ماند. برای ترسیم خط گردن در الگوی سر و شانه سقف، کف قیمت در شانه سمت چپ را به کف قیمت پس از تشکیل سر را به هم وصل کرده و خط گردن ایجاد می‌شود. همچنین در الگوی سر و شانه کتف اوج قیمت بعد از شانه چپ را به اوج قیمت پس از تشکیل سر وصل می‌کنیم و خط گردن این الگو تشکیل می‌شود.

نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه

مهمترین نکته در استفاده از الگوی سر و شانه و تصمیم گیری الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال درباره خرید و فروش در بازار صبر کردن تا تشکیل شدن کامل الگو می‌باشد. زیرا ممکن است الگو اصلا تکمیل نشود. زمان تشکیل شانه سمت چپ و سر نسبت به نمودار حساس باشید و آن را زیر نظر بگیرید و بعد از تشکیل شده شانه سمت راست تصمیم گیری برای انجام معامله بستگی به میزان ریسک‌پذیری فرد دارد. معاملات خود را از قبل برنامه ریزی کنید و حتما نقاط ورود، حد سود و حد زیان را مشخص کنید. رایج‌ترین و معمول‌ترین نقطه ورود به معامله در محدودهٔ تقاطع خط گردن و روند شکل می‌گیرد. یک نقطه دیگر برای ورود به معامله، نیاز به حوصله و صبر دارد. این حالت که یک روش محتاطانه تر است پس از قطع شدن خط گردن، باید منتظر روند بازگشت مجدد بود و با اطمینان کامل وارد معامله شد. اگر قیمت در جهت شکست ادامه یابد، ممکن است فرصت به طور کامل برای معامله گر از دست برود.

تعیین حد ضرر با استفاده از الگوی سر و شانه

هر معامله گری برای ورود به بازار مالی باید حد ضرر را تعیین کند. الگوی سر و شانه نقش مهمی در تعیین حد ضرر دارد. برای تعیین حد ضرر در هر دو الگوی سر و شانه، شانه سمت راست را در نظر می‌گیریم. برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف معمولا حد ضرر را بالاتر از شانه راست و برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف حد ضرر را پایین تر از شانه راست در نظر گرفته می‌شود. در بعضی مواقع شانه راست با سر الگو در یک ارتفاع قرار می‌گیرند که در این صورت حد ضرر مطمئن را حوالی قیمت سر الگو قرار می‌دهند.

تعیین حد سود با استفاده از الگوی سر و شانه

همانطور که در تصویر زیر مشخص است پس از تشکیل شدن کامل الگوی سر و شانه حد سود بین فاصله سر و خط گردن تعیین می‌شود. در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس زمانی که شانه راست تشکیل می‌شود و شروع به حرکت صعودی می‌کند، خط گردن قطع می‌شود. در این صورت پیش بینی می‌شود که قیمت دارایی به اندازه فاصله بین سر و خط گردن افزایش می‌یابد.

در الگوی سر و شانه سقف زمانی پس از شکسته شدن خط گردن پیش بینی می‌شود که به اندازه فاصله سر با خط گردن افت قیمت اتفاق بیفتد و در این صورت مانند تصویر زیر حد سود دوم را به اندازه قیمت ابتدایی موج ورودی در نظر می‌گیریم.

مزایای الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

هیچ الگویی بدون ایراد و کامل نیست. تجربه نشان می‌دهد که این الگوها در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. در زیر به تعدادی از دلایل کارآمدی و مفید بودن این الگو می‌پردازیم.

• در الگوهای سر و شانه کتف و کف، شانه راست پایه و اساس معتبری برای تعیین حد ضرر در معاملات می‌باشد.
• در معاملات بازار بورس خط گردن یکی از پایه های تصمیم گیری برای ورود و خروج در یک معامله است. و معمولا افزایش حجم معاملات در این نقاط رخ می‌دهد.

معایب الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

الگوی سر و شانه علاوه بر مزایا، معایبی هم دارد.

• برای تشخیص این الگو نیاز به زمان زیادی است و برای استفاده از این الگو باید صبر داشته باشید.
• این الگو مانند هر الگوی دیگری امکان دارد که به درستی عمل نکند. ممکن است در الگوی سر و شانه خط گردن چند بار شکسته شود و نتیجه مورد انتظار شخص اتفاق نیفتد.
• در تعیین حد سود الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال علاوه بر توجه به فاصله خط گردن و سر به دیگر شرایط هم باید توجه کرد.

کلام آخر

الگوی سر و شانه از الگوی معتبر بازگشتی می‌باشد که در صورت تشخیص انتظار تغییر روند را داریم. سر و شانه در بازه های مختلفی اتفاق می‌افتد و قابل مشاهده است. اما زمانی که این الگو به طور کامل تشکیل شود می‌توانیم زمان ورود، خروج، حد ضرر و حد سود را مشخص کنیم و معاملات خود را به راحتی انجام دهیم. این الگو کامل و بدون ایراد نیست اما روش هایی را برای معاملات در بازار بر اساس حرکات قیمتی ارائه می‌دهد. بعد از تشکیل کامل الگوی سر و شانه، در الگوی سر و شانه سقف انتطار ریزش و در الگوی سر و شانه کتف انتظار رشد قیمت را داریم.

الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.

این الگو از سه دره یا سه قله تشکیل شده است که قسمت میانی که بلندتر از بقیه قرار دارد «سر» و دو قسمت دیگر که در سمت راست یا چپ قرار داد «شانه» نامیده می‌شود. همچنین خطی که حاصل از برخورد سر با شانه ها می‌باشد «خط گردن» نامیده می‌شود.

این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف نوعی خط مقاومتی است. از این خط برای تعیین حد سود و حد ضرر کمک گرفته می‌شود.

الگوی سر و شانه معکوس؛ قسمت پانزدهم آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

الگوی سر و شانه معکوس که معمولا در کف روند نزولی تشکیل می‌شود، یک پترن نموداری در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال است که آن را آموزش می‌دهیم.

در جلسه پانزدهم دوره آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال به مبحث الگوی سر و شانه معکوس (Reverse Head and Shoulders) می‌پردازیم. الگوی سر و شانه یکی از معتبرترین الگوهای نموداری در این دوره آموزش رایگان تحلیل تکنیکال است. در دو جلسه مجزا این الگو را آموزش خواهیم داد.

شکل الگوی سر و شانه معکوس

به طور کلی در این الگو سه کف قیمتی تشکیل می‌شود که کف وسط، از دو کف اطرافش در قیمتی پایین‌تر تشکیل می‌شود و به دلیل شکل ظاهریش، به آن الگوی سر و شانه معکوس گفته می‌شود. کف اول را شانه چپ، کف دوم را سر و کف سوم را شانه راست می‌نامند. شانه چپ و شانه راست، در قیمتی یکسان تشکیل می‌شوند (نباید بین آنها اختلاف قیمت زیادی وجود داشته باشد). از طرفی کف وسط یا همان سر الگو بایستی به‌طور مشخص در قیمتی پایین‌تر از دو شانه چپ و راست تشکیل شود.

وقتی قیمت به کف اول (شانه چپ) و کف سوم (شانه راست) می‌رسد، شروع به رشد می‌کند. این رشد تا سطح مشخصی ادامه خواهد یافت که به آن خط گردن گفته می‌شود. شکست این خط به معنی تکمیل الگوی سر و شانه معکوس خواهد بود. این خط هم می‌تواند افقی باشد و هم می‌تواند شیب‌دار باشد.

الگوی سر و شانه معکوس یک پترن بازگشتی صعودی تلقی می‌شود. این الگو در 80 درصد مواقع در یک روند صعودی و در 20 درصد مواقع در یک روند نزولی تشکیل می‌شود (روند پیش از تشکیل). همچنین درصد خطای این الگو بسیار پایین بوده و از این جهت در دسته پترن‌های معتبر قرار گرفته است.

اعتبار الگوی Reverse Head and Shoulders

برای بررسی اعتبار الگوی سر و شانه معکوس به موارد زیر توجه فرمایید:

• تقارن شانه چپ با شانه راست یکی از مهم‌ترین پارامترهای یک الگوی سر و شانه ایده‌آل خواهد بود. به عبارت دیگر، بهتر است که شکل دو شانه، تا حد زیادی شبیه به هم باشد. (شرایط یک الگوی ایده‌آل)
• شانه چپ و راست در یک سطح قیمتی ایجاد شوند. اگر کف اول یا شانه چپ در قیمت 10 دلار ایجاد شده، بهتر است که کف سوم (شانه راست) نیز در قیمت 10 دلار ایجاد شود، اختلاف زیاد قیمت باعث کاهش عملکرد این الگو خواهد شد.
• حجم معاملات همواره یکی از پارامترهای مهم در اعتبار یک الگوی نموداری خواهد بود. در الگوی سر و شانه معکوس‌ معمولا هنگام تشکیل شانه چپ و سر، حجم معاملات بالا خواهد بود و در شانه سمت راست، حجم معاملات کاهش می‌یابد. به عبارتی در طول تشکیل الگو، انتظار می‌رود حجم معاملات کاهش یابد.
• در مورد خط گردن، الگویی با خط گردن افقی نسبت به الگویی با خط گردن شیب‌دار، اعتبار بیشتری خواهد داشت. اما خط گردن شیب‌دار ایرادی برای این الگو نخواهد بود.

بررسی درصد خطا

در مورد درصد خطای این الگو همانطور که در بالا اشاره شد، به علت درصد خطای پایین، این الگو جزو بهترین و معتبرترین الگوهای نموداری بوده، بطوریکه درصد خطای آن تنها 3 درصد است. همچنین این الگو در 74 درصد مواقع به تارگت خود خواهد رسید. این آمار برای یک الگوی نموداری بسیار آمار خوبی محسوب می‌شود.

هدف الگوی سر و شانه معکوس

در بخش نهایی این جلسه به آموزش اندازه‌گیری هدف الگوی سر و شانه معکوس می‌پردازیم. اندازه‌گیری هدف الگو بسیار راحت است. فاصله عمودی بین سر الگو تا خط گردن را اندازه‌گیری کنید، سپس این مقدار را به قیمت خط گردن اضافه کنید. قیمت به‌دست‌آمده، هدف الگو خواهد بود. قیمت در 74 درصد مواقع به این هدف خواهد رسید.

شکست این الگو زمانی اتفاق خواهد افتاد که قیمت خط گردن را بشکند و در بالای آن معامله شود.

در جلسه آتی به معرفی الگوی سر و شانه سقف خواهیم پرداخت.

*در صورت داشتن سوال، کاربران می‌توانند آن را در گروه تلگرامی اکسچینو مگ مطرح نمایند.

الگوی سر و شانه سقف؛ قسمت شانزدهم آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

الگوی سر و شانه سقف (Top Head and Shoulders) یک پترن نموداری در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال است که آن را آموزش می‌دهیم.

در جلسه شانزدهم از دوره آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال به آموزش الگوی سر و شانه سقف (Top Head and Shoulders) می‌پردازیم. در جلسه قبل الگوی سر و شانه معکوس را آموزش دادیم، این الگو نیز مشابه الگوی سر و شانه سقف است. در این آموزش، در مواردی که بین این دو پترن تشابه وجود دارد، به جلسه قبل ارجاع داده شده است.

شکل الگوی سر و شانه سقف

در بین الگوهای نموداری، الگوی سر و شانه به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته شده و یکی از معروف‌ترین آنهاست. این الگو به سه سقف قیمتی یا سه صعود در قیمت به طور متوالی نیاز دارد، بطوریکه سقف وسط از دو سقف دیگر بالاتر باشد. به سقف یا قله سمت چپ، شانه چپ و به سقف یا قله وسط، سر و به سقف یا قله سوم، شانه راست گفته می‌شود. پس از رسیدن قیمت به هریک از قله‌ها، طبیعتا قیمت شروع به ریزش خواهد کرد. اما این ریزش در یک سطح مشخص به اتمام می‌رسد که به این محدوده قیمتی، خط گردن الگو گفته می‌شود. این خط گردن هم می‌تواند افقی باشد و هم کمی شیب‌دار باشد، تفاوتی بین آنها نخواهد بود. در مورد شانه راست و شانه چپ، بهتر است قیمت این دو قله قیمتی در یک سطح یکسان یا نزدیک به‌هم شکل بگیرند.

قیمت پس از شکستن رو به پایین این الگو، شروع به ریزش خواهد کرد.

مورد نهایی در مورد شکل الگوی سر و شانه این است که در 80 درصد مواقع در یک روند صعودی (روند پیش از تشکیل الگو) و در 20 درصد مواقع در یک روند نزولی تشکیل می‌شود.

همانطور که در جلسه قبل نیز اشاره شده بود، الگوی سر و شانه معکوس یا کف هم در 80 درصد مواقع در یک روند صعودی ایجاد می‌شود. پس می‌توان نتیجه گرفت که به‌طورکلی الگوی سر و شانه در روند صعودی بیشتر تشکیل می‌شود.

اعتبار الگوی Top Head and Shoulders

همانطور که در جلسات پییشین اشاره شد، یکی از راه‌های بررسی اعتبار یک الگوی نموداری، بررسی حجم معاملات است.

مشابه با الگوی سر و شانه معکوس، در پترن سر و شانه سقف نیز باید حجم الگو در زمان شکل‌گیری کاهش یابد، به‌نحوی که در شانه سمت چپ و سر ، ججم معاملات بالا و در مورد شانه سمت راست، حجم معاملات بایستی کاهش یابد. همچنین در زمان شکست الگو، بایستی حجم معاملات به‌طور مشخص افزایش پیدا کند. البته این مورد ضروری نیست و در صورتی که در زمان شکست الگو، حجم معاملات افزایش نیابد، ایرادی برای آن نخواهد بود.

همچنین تمامی موارد که در جلسه قبل اشاره شد، در مورد الگوی سر و شانه سقف‌ نیز صادق است.

درصد خطا

الگوی سر و شانه سقف‌ نیز به علت پایین بودن درصد خطا، جزو الگوهای نموداری معتبر در آموزش تحلیل تکنیکال مطرح است. درصد خطای این الگو، 3 درصد بوده و احتمال رسیدن به تارگت یا هدف، 55 درصد است.

هدف الگوی سر و شانه سقف

این بخش مشابه الگوی سر و شانه معکوس بوده، به طوری که تمام موارد مطرح شده در جلسه قبل، در مورد این الگو نیز صادق است.

در ادامه، مثال‌هایی برای آشنایی بیشتر با این الگو را آورده‌ایم. مثال‌های زیر از کتب آقای بولکوفسکی انتخاب شده است.

مثال اول از یک الگوی سر و شانه سقف – برگرفته از کتب آقای بولکوفسکی مثال از الگوی سرشانه سقف برگرفته از کتب آقای بولکوفسکی

در جلسه آتی به معرفی الگوی کف دو قلو خواهیم پرداخت.

*در صورت داشتن سوال، کاربران می‌توانند آن را در گروه تلگرامی اکسچینو مگ مطرح نمایند.